Door Hezbollah te vernietigen, Iran te verzwakken en indirect bij te dragen aan de omverwerping van Bashar al-Assad in Syrië, schonk Israël Libanon de kans zijn soevereiniteit terug te winnen. Of Libanon dit moment kan aangrijpen zal donderdag op de proef worden gesteld wanneer het parlement voor de dertiende keer in ruim twee jaar bijeenkomt om een nieuwe president te kiezen.
De verkiezingen, uitgeschreven door de Libanese parlementsvoorzitter Nabih Berri van Amal, een groep die verbonden is met Hezbollah, net nadat het staakt-het-vuren met Israël op 27 november van kracht werd, komen op een kritiek moment en tonen de wens om een einde te maken aan de huidige impasse. Het verhinderde dat het land een president kon kiezen.
Een nieuw gekozen president zou een sleutelrol kunnen spelen bij het verzekeren van de voortzetting van de uitvoering van het staakt-het-vuren, dat Hezbollah oproept om de operaties tegen Israël te staken en naar het noorden van de Litani-rivier te trekken, dat Israël zich terugtrekt uit Libanees grondgebied, en dat het Libanese leger wordt opgeroepen. Neem samen met de Interim Force van de Verenigde Naties in Libanon (UNIFIL) de controle over Zuid-Libanon, waar Hezbollah lange tijd heeft gedomineerd. Het staakt-het-vuren van zestig dagen eindigt op 26 januari.
Een nieuwe president die zich ertoe verbindt deze voorwaarden ten uitvoer te leggen, zou Libanon in de richting van stabiliteit kunnen sturen en het fragiele staakt-het-vuren kunnen versterken.
Libanon zit sinds oktober 2022 zonder president, en het parlement, grofweg verdeeld in pro- en anti-Hezbollah-kampen, is er de afgelopen twaalf keer niet in geslaagd overeenstemming te bereiken vanwege een gebrek aan consensus en het onvermogen om consensus te bereiken.
Als gevolg daarvan wordt het land, dat al met ernstige economische en politieke crises kampte voordat Hezbollah in oktober 2023 raketten, raketten en drones op Israël begon af te vuren, nu geregeerd door een interim-regering.
Zonder president kan Libanon geen nieuwe premier benoemen; Hierdoor wordt het land geregeerd door een interim-regering en verlamd in een tijd waarin internationale steun, inclusief enorme financiële steun, afhankelijk is van functioneel management. Deze financiële steun, inclusief een belangrijke overeenkomst met het Internationale Monetaire Fonds, is zelfs nog belangrijker dan vóór de oorlog, omdat de kosten voor de wederopbouw in Libanon (net als in Beiroet en Zuid-Libanon) zo hoog zijn.
Als teken van het veranderende strategische landschap was deze week een Saoedische delegatie in Beiroet om de verkiezingen met Libanese functionarissen te bespreken; Dit was ongekend in het verleden, toen Iran de buitenlandse macht was met de meeste invloed.
Vorige verkiezingspoging
Het Libanese parlement probeerde in juni 2023 voor het laatst een president te kiezen; De kandidaat van Hezbollah was voormalig parlementslid en Assad-bondgenoot Suleiman Franjieh. Er wordt aangenomen dat hij deze keer niet in de race aanwezig zal zijn.
In plaats daarvan is de leidende kandidaat de Libanese legercommandant Joseph Aoun, die wordt gesteund door de Verenigde Staten en wiens kandidatuur wordt versterkt door zijn imago als een verenigende, patriottische figuur. Zijn verkiezing zou een teken kunnen zijn van een sterkere staatscontrole op de nationale veiligheid.
Tijdens een recent bezoek aan Saoedi-Arabië, waar hij vermoedelijk zijn kandidatuur steunt, zei Aoun dat hij niet van plan was de confrontatie met Hezbollah aan te gaan. Hezbollah verklaarde dat het zijn vetorecht in het parlement niet zou gebruiken om te voorkomen dat het verkozen zou worden.
Andere belangrijke rivalen zijn voormalig minister van Financiën, directeur Jihad Azour van het Internationaal Monetair Fonds, Midden-Oosten, en leider van de Libanese Christian Forces-partij, Samir Geagea; maar beide worden tegengewerkt door Hezbollah, dat, hoewel ernstig verzwakt, nog steeds een aanzienlijke parlementaire macht heeft.
Het Libanese presidentschap heeft zowel symbolische als constitutionele betekenis. Volgens de Taif-overeenkomst uit 1989 is de president het staatshoofd en de opperbevelhebber van de strijdkrachten. De uitvoerende macht is echter in handen van de ministers.
De president zou echter, als hij dat wenst, een sleutelrol kunnen spelen bij het vormgeven van het militaire en buitenlandse beleid, inclusief pogingen om Hezbollah te ontwapenen. Volgens het constitutionele raamwerk van Libanon moet de president een maronitische christen zijn, de premier een soennitische moslim en de voorzitter van het parlement een sjiitische moslim.
Het parlement met 128 zetels kiest de president en er moet een tweederde meerderheid van 86 leden aanwezig zijn om de verkiezingen te laten plaatsvinden. In de eerste ronde moet een kandidaat 86 stemmen krijgen om te winnen. Voor volgende rondes zijn minimaal 65 stemmen nodig. Geen enkele politieke alliantie heeft genoeg zetels om haar eigen verkiezingen op te leggen, en dankzij de macht van Hezbollah in het parlement kan geen enkele kandidaat gekozen worden zonder haar goedkeuring.
De uitkomst van de presidentsverkiezingen in Libanon heeft belangrijke gevolgen voor Israël.
Een president die zich aansluit bij de hervormingsgezinde krachten zou de aanwezigheid van het Libanese leger in het zuiden kunnen versterken, de operationele vrijheid van Hezbollah kunnen beperken en het staakt-het-vuren kunnen versterken.
Hezbollah zou het met zo’n kandidaat eens kunnen zijn, wetende dat de wederopbouw van Libanon alleen zal komen met enorme hulp uit het buitenland en het soort politieke stabiliteit dat alleen een president kan helpen bieden. Iran, de sponsor van Hezbollah, verkeert niet in een positie om het geld dat nodig is voor de wederopbouw in Libanon te storten.
Aan de andere kant kan de voortzetting van de politieke verlamming of de verkiezing van een door Hezbollah gesteunde kandidaat de spanningen vergroten en een hervatting van de conflicten in gevaar brengen.
Libanon staat op een kruispunt. Deze verkiezingen bieden het land de kans om zijn soevereiniteit terug te winnen, de staatsinstellingen te versterken en aanzienlijke buitenlandse hulp te bieden. Of hij nu deze weg kiest of verwikkeld blijft in politieke verlamming en verdeeldheid, zal niet alleen zijn toekomst bepalen, maar ook het lot van het fragiele staakt-het-vuren aan de noordgrens.
